Wat maakt een vertaling zo moeilijk?

Veel vertalingen zijn slecht omdat ze rechtstreeks van de computer komen: Automatisch vertaalde handleidingen zitten vol fouten (“associëren van de luchtpomp met de matras”); veel recepten voor instant noedels zijn onbegrijpelijk gebrabbel.

Maar zo hoeft het niet zo te zijn: De Duitse vertaaldienst DeepL analyseert teksten zo grondig dat misverstanden kunnen worden voorkomen. Soms bereikt DeepL bijna de kwaliteit van een menselijke vertaler.

Het grootste probleem met vertalen tussen talen is dat de betekenis van veel woorden afhangt van hun context. Twee voorbeelden uit de Engelse taal: “sanction” kan ofwel “approve” of “penalize” betekenen, en “oversight” is de zelfstandige naamwoordsvorm van twee werkwoorden met een tegengestelde betekenis: “oversee” en “overlook”. Dat moet allemaal anders worden vertaald in andere talen. Zo moet “sanction” bijvoorbeeld als “goedkeuren” of “bestraffen” worden vertaald in Nederlands “oversight” moet worden vertaald als “toezicht houden” or “over het hoofd zien”. Er zijn maar heel weinig computervertaalprogramma’s die kunnen zeggen welke de juiste is.

Voordeel door neurale netwerken

DeepL analyseert teksten met neurale netwerken. Neurale netwerken, soms ook een beetje hoogdravend aangeduid als “kunstmatige intelligentie”, lossen problemen op op basis van vooraf gedefinieerde patronen. Wanneer een neurale netwerk wordt getraind om te vertalen, wordt het eerst “gevoed” met de juiste bestaande vertalingen. Het verbindt deze met elkaar tot het daaruit kan afleiden hoe nieuwe teksten vertaald moeten worden. Deze methode wordt ook wel “machine learning” genoemd.

De leerinspanning van een neuraal netwerk is vrij groot. Zo is DeepL bijvoorbeeld afhankelijk van een supercomputer met die bewerkingen uitvoert op 5,1 PetaFLOPS - wat ongeveer overeenkomt met de processorprestaties van 5000 desktopcomputers. Het meesterbrein van DeepL staat niet in Duitsland, maar in een datacenter in Keflavik, IJsland. Daar is het voor het vertaalprogramma gemakkelijker om het hoofd koel te houden: lage buitentemperaturen op het Atlantische eiland maken de airconditioning van het datacenter gemakkelijker.

Het geheime recept voor betere vertalingen

De online vertaaltools van Google (“Google Translate”) en Microsoft (“Bing Microsoft Translator”) vertrouwen ook op neurale netwerken. Hun resultaten liggen echter ver achter bij de kwaliteit van de Duitse nieuwkomer. Teksten vertaald door DeepL komen soms niet alleen menselijk over, maar zelfs elegant.

Hoe hebbende ontwikkelaars uit Keulen dit kunnen bereiken? Het bedrijf houdt de lippen stijf op elkaar en laat alleen weten dat de zelf ontwikkelde “nieuwe opstelling van neuronen en hun verbindingen” beter de natuurlijke taal weerspiegelt dan de vorige vertaalsystemen.

In tegenstelling tot de concurrenten biedt DeepL een beperkte taalkeuze. Het systeem werd in 2017 gelanceerd met zeven talen: Duits, Engels, Frans, Italiaans, Nederlands, Pools en Spaans. Portugees en Russisch werden in december van 2018 toegevoegd, en de fabrikant zegt dat de Japans en Mandarijn Chinees worden voorbereid. Ter vergelijking, bij Google kun je momenteel kiezen uit 99 talen.

Hoe haal je het beste uit DeepL?

DeepL kan gratis en zonder registratie worden gebruikt. Je kunt de te vertalen tekst kopiëren aar een online formulier of het als een tekstdocument of presentatie uploaden. Het formulierveld accepteert een maximum van 5000 tekens en er is geen limiet aan de grootte van de uploads.

Het grote voordeel van vertalen via het formulier is dat je het resultaat interactief kunt verfijnen. Als je een gebrekkige vertaling opmerkt, kun je door op de vertaalde tekst te klikken een pop-upmenu openen met alternatieve suggesties. Hierdoor kan de vertaling snel en eenvoudig worden gecorrigeerd. DeepL corrigeert niet alleen individuele woorden: indien nodig stelt de vertaler een volledig nieuwe zin voor.

DeepL accepteert ook DOCX-tekstdocumenten en PPTX-presentaties. In TextMaker, ga je naar Bestand | Opslaan als en sla je het document op in de bestandsindeling “Microsoft Word 2007-2019 (*.docx)” voordat je het upload. In SoftMaker Presentations, sla je het bestand op in de bestandsindeling “PowerPoint 2007-2019 document (*.pptx)”. Sleep het bestand vervolgens met de muis vanuit de Windows Bestandsverkenner naar het formulierveld op de DeepL-website.

De gratis versie retourneert echter alleen-lezen documenten waarvan je alleen de ruwe tekst kunt kopiëren. Daarnaast is het ook niet mogelijk om de vertaling interactief te corrigeren met geüploade bestanden.

Een Duitse concurrent voor Google, Microsoft & Co.

We hadden in totaal zeven online vertaaltools die dezelfde tekst uit het Engels vertaalden; DeepL was veel beter dan al zijn concurrenten. De volgende programma’s werden getest:

• Babylon Next Generation (NG)
• DeepL Translator
• Google Translator
• Bing Microsoft Translator
• Promt Online Translator
• Systran Text Translation
• WordLingo Free online language translator

De vergelijking vond plaats op dezelfde dag in april 2019.

Vorige Volgende

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

×

Sommige resultaten bevestigden veelvoorkomende clichés over computervertalingen: Wie zou kunnen reconstrueren wat er voor “Zijn mooie boek dat hem in staat stelt zijn eigen weg te gaan” in het origineel stond? We kregen een schok van andere online vertaalhulpmiddelen door de grove vertaalfouten die ze leverden. Bijvoorbeeld, een van de vertaalprogramma’s verwarde op onverklaarbare wijze “punctuation” (interpunctie) met “punctuality” (punctualiteit). Verschillende diensten lieten essentiële onderdelen eenvoudigweg onvertaald - zonder waarschuwing of foutmelding.

Babylon NG, Systran en WordLingo produceerden de zwakste resultaten. Babylon verwerkt altijd slechts één enkele alinea en produceert gedeeltelijk sterk verouderd Duits. Systran ging vreselijk de mist in met verschillende vertalingen. WorldLingo liet verscheidene woorden onvertaald en produceerde uiterst lange, moeilijk te begrijpen zinnen. Promt werkte iets beter, maar produceerde nog steeds eerder onzin dan bruikbaar Duits.

Bing Microsoft Translator deed het goed, maar bleef over het algemeen ver achter bij de Google-vertaling. Net als DeepL biedt Google de mogelijkheid om een alternatieve vertaling te selecteren door op een zin te klikken. Google Translate vervangt echter de hele zin door een andere vertaling. In onze test leidde dit tot nieuwe fouten.

DeepL versloeg alle concurrenten met een ruime marge en kon niet op het verkeerde been worden gezet door opzettelijke spelfouten. Na twee of drie klikken in de vertaling werd de tekst net zo goed vertaald als een menselijke vertaler dat zou hebben gedaan. Voor de Engels-Duitse vertaling was DeepL ook het enige hulpmiddel die de volgorde van de leestekens correct aan wist te passen.

DeepL voor taalprofessionals

Met name voor technische vertalingen betekent DeepL een enorme tijdsbesparing. DeepL biedt professionals een betaald abonnement in drie prijsklassen. Voor professionele vertalers is het belangrijkste voordeel van het abonnement de gegevensbescherming.

De gratis versie van DeepL bewaart alle geüploade teksten en hun vertalingen om het neurale netwerk te trainen. De uploads van betalende gebruikers worden daarentegen onmiddellijk van de servers verwijderd. Daarnaast retourneert de Pro-versie ook onbeschermde documenten en presentaties en accepteert ook bestanden zonder opmaak (.txt) Het “Starter”-tarief omvat vijf documentvertalingen per maand, “Advanced” omvat 20 en “Ultimate” 100 documenten per maand.

Vanaf de Advanced-versie kan DeepL ook worden geïntegreerd in professionele vertaaltools (“CAT tools”, computerondersteunde vertaling), zoals SDL Trados Studio en memoQ. Softwareontwikkelaars kunnen ook DeepL-vertalingen integreren in hun eigen producten door gebruik te maken van de DeepL-programmeerinterface en te betalen per vertaalvolume.

Maak verstandig gebruik van DeepL

Voor particuliere gebruikers die slechts af en toe teksten vertalen en geen probleem hebben dat de teksten worden opgeslagen op de servers van DeepL, is de gratis versie van DeepL momenteel de meest aantrekkelijke oplossing op de markt. Gevoelige persoonlijke gegevens zoals ID-nummers, bankgegevens of vluchtgegevens moeten voor het uploaden uit de tekst worden verwijderd en later weer handmatig worden toegevoegd.

Als je tussen talen moet vertalen die DeepL nog niet ondersteunt, zijn de enige realistische opties Google Translate en Bing Microsoft Translator. Hun vertalingen kunnen zeer gebrekkig zijn, maar deze diensten vertalen ook hele webpagina’s zonder ze te moeten kopiëren naar het vertaalveld. Als je een automatisch vertaalde brief of e-mail verstuurt, kun je misschien aangeven dat deze machinaal is vertaald en om begrip vragen.

We hopen dat we je een goed overzicht hebben gegeven van de huidige stand van zaken van de online vertaaltools en kijken uit naar je feedback. Gebruik je al een automatisch vertaalhulpmiddel in je dagelijks leven? Deel je ervaringen met ons - de commentaarsectie is geopend!