Een Office Odyssey

Ik gebruik al sinds jaar en dag producten van SoftMaker, lang voordat ik dit blog schreef. Gedurende de laatste decennia, heb ik waarschijnlijk iedere verkrijgbare Office-suite gebruikt. Na een moeilijke start met WordStar en WordPerfect, ben ik overgestapt op Microsoft Word totdat het op een beruchte nacht mijn afstudeerscriptie inslikte. Toentertijd maakte ik niet regelmatig backups, dus moest ik mijn werk opnieuw opbouwen vanaf een oudere afdruk. Toen vond ik Lotus SmartSuite - kort voordat het werd opgekocht door IBM die het een stille dood liet sterven.

Met een diepe zucht ging ik verder met StarOffice, wat later OpenOffice werd (en uiteindelijk LibreOffice). Omdat ik op zoek was naar iets dat minder omslachtig was dan OpenOffice, een een collega wees me op SoftMaker Office. Het was liefde op het eerste gezicht - zeker nadat ik me realiseerde dat het beschikbaar was voor meerdere besturingssystemen, waaronder smartphones en tablets. Ik hou graag mijn opties open. Op hetzelfde moment was er geen Microsoft Office voor Android, en de apps van Apple en Google leken te beperkt.

Iedere paar jaar bekeek ik Microsoft Office weer eens. Het leek me altijd te zwaar voor mijn behoeften en veel te vastgeroest in de manier van doen - en in plaats van het te verbeteren, leek het alsof het steeds erger werd. Toen Microsoft linten introduceerden zonder de mogelijkheid om terug te vallen op menu's, heb ik de hoop opgegeven dat Office ooit zou voldoen aan mijn behoeften.

Een Office-suite is een stuk gereedschap

Wat mij betreft is een Office-suite is een stuk gereedschap om dingen mee te doen - net zoals een besturingssysteem. Het is in beide gevallen geen totaaloplossing, ze zijn niet bedoeld om al je aandacht op te eisen. Het is me nog nooit gebeurd dat ik dacht: “Ik wil gewoon een paar uur lang gezellig wat rommelen met een rekenblad.” Wanneer ik PlanMaker open, heb ik plannen te maken.

Ik ben geen fan van de gewoonte van Microsoft om gebruikers te verplichten steeds een nieuwe interface te laten gebruiken - de startknop van Windows 8 verwijderen, verplicht met linten aan de gang en een single document interface (SDI) in Office 2007. Ik heb geen zin om verplicht een andere manier van werken te moeten leren zonder dat ik daar de voordelen van pluk.

Dus toen SoftMaker hun eigen lint-interface aankondigde voor SoftMaker Office 2018, hield ik mijn hart vast. Toen ik de aankondiging nog eens nauwkeuriger las, realiseerde ik me dat de linten optioneel bleven, en dat ik niet verplicht was ze te gebruiken. Gebruikers kunnen zelfs voor allebei kiezen: Het lint van SoftMaker heeft een ‘hamburger-knop’ waarmee je de klassieke menustructuur kunt openen (‘de hamburger-knop’ is de naam van de drie lijntjes onder elkaar). Omdat ik zo weinig mogelijk wil schakelen tussen het toetsenbord en de muis, heb ik al snel een sneltoets geconfigureerd om het menu direct te openen.

Personalisatie is koning

Microsoft Office beperkt in zeer grote mate de mogelijkheden om de toepassingen te minimaliseren - zeker als het gaat om toetsenbordsnelkoppelingen. In Word kan ik een document snel opslaan onder een nieuwe naam door Ctrl-Shift+S te gebruiken. Toen ik zag dat dit niet zo in Excel werkte, heb ik 10 minuten van de baas z’n tijd gebruikt om een manier te vinden om een speciale toetsenbordsnelkoppeling in te stellen voordat ik het opgaf en een zoekmachine inschakelde voor hulp. Stel je voor hoe verrast ik was toen Microsoft zelf me doorverwees naar een invoegtoepassing van een externe leverancier. Dit zou zeker in strijd zijn met het beleid van het bedrijf. Yuk. (Aan de andere kant, door het zoeken op het web, ben ik het anders gaan doen - ik gebruik nu F12.)

Voor mij zijn de mogelijkheden voor personalisatie en de toegankelijkheid ervan een van de grote voordelen van SoftMaker Office. Toen ik ontdekte dat PlanMaker en Presentations konden worden afgesloten met Ctrl+Q, was ik verbaasd dat TextMaker dat niet deed. Het kostte een minuutje om een zelfde snelkoppeling te maken in mijn favoriete tekstverwerker.

Een andere ergernis met Microsoft Office is de single document interface (SDI), vooral als ik naar andere openstaande applicaties wil met Alt+Tab en in plaats daarvan door mijn open Word-documenten blader. Ik heb Microsoft's redenering hiervoor gelezen - als het erop aankomt, is het lint niet meer dan een werkbalk met tabbladen en ontwikkelaars maken zich zorgen dat gebruikers verward zouden raken met twee sets van tabbladen. Het argument van Microsoft zou overtuigender zijn als SoftMaker Office niet had bewezen dat linten vreedzaam kunnen samengaan met een multi-document interface.

Om de belediging nog erger te maken, zijn de linten in Microsoft Office allesbehalve consistent voor alle toepassingen. Stel je mijn verbazing voor toen ik me realiseerde dat een lint zelfs inconsistent zou kunnen worden binnen één applicatie - de standaard snelle antwoord-editor van Outlook verbergt een aantal bewerkingsopties die alleen in het volledige editor-venster beschikbaar zijn. Dit alleen al kostte me nog eens 15 minuten van de baas zijn tijd om uit te vogelen.

Dus als ik thuis kom en ik open SoftMaker Office, dan is dat met een onverwacht gevoel van opluchting. Er zit waarschijnlijk ergens een moraal verborgen in het feit dat een relatief klein bedrijf in Duitsland consequent een beter toegankelijke Office-suite produceert dan een bepaalde softwaregrootmacht in Redmond, VS. Als ik mijn werk mee naar huis neem, bewerk ik de documenten in SoftMaker Office, en als ik dat mee terug neem naar het werk, dan merkt niemand daar wat van. En als ik me realiseer dat de F12 in PlanMaker iets heel anders doet dan ik nu gewend ben, duurt het me minder dan vijf minuten om het te veranderen.